magnetometer

De Tiendesprong bedrijft twee magnetometers: een mechanische en een elektronische.
Bij zonsuitbarstingen komt straling en gas vrij. Wanneer deze explosies in buurt van het midden van de zon voorkomen, kan een gaswolk richting aarde komen en botsen met het aardmagnetisch veld.

Het magnetisch veld verstoort, de schokgolf passeert de aarde en het magneetveld herstelt zich. Deze verstoringen worden geregistreerd met twee instrumenten: de mechanische en de elektronische magnetometer. Bij heftige verstoringen kan dit leiden tot het noorderlicht.

Deze magnetometer is een groot uitgevoerd kompas. Een naald van ca. 30 cm hangt aan een flosdraad. Alles ingebouwd in een lichtdicht kistje. Aan het uiteinde van de naald is een kleine magneet bevestigt. Als het magneetveld verandert zal de naald een iets andere richting aangeven. Deze verandering wordt vastgelegd.
Aan het andere eind van de naald bevindt zich een plaatje dat tussen een lampje en een LDR (lichtgevoelige weerstand) beweegt. Het meer of minder afdekken van de LDR zorgt voor een spanningsverandering in een simpele schakeling. Deze wordt via een AD-omzetter en een Arduino aan de software Radio SkyPipe (RSP) toegevoerd en in een diagram weergegeven.

De magnetometer is opgebouwd rond het concept van de Simple Aurora Monitor (SAM) en bevat geen bewegende onderdelen maar een spoel. Met een generator wordt een wisselspanning van ca. 40 kHz opgewekt. Bij een verandering van het magneetveld in de buurt van de spoel verandert de frequentie. Deze verandering wordt omgezet is een grafiek.
De sensoren zijn zeer gevoelig voor temperatuurwisselingen en worden op een constante temperatuur gehouden.

Bij een heftige uitbarsting op de zon, een CME of flare, kan de verstoring van het aardmagnetisch veld leiden het noorderlicht. De deeltjes van de wolk die het magneetveld vervormen worden na passage van de schokgolf teruggeschoten naar de poollichtovaal. Daar botsen ze op de luchtmoleculen die daardoor aangeslagen worden. Bij terugkeer naar hun grondtoestand zenden de luchtmoleculen licht uit dat bekend staat als het noorderlicht.
Bij erg sterke verstoringen is dit ook vanuit Nederland te zien. Soms zelfs op lagere breedtegraden, zelfs tot in Noord-Afrika toe.